Toelichting ambitie 4. Groenbewust

We zijn een gemeente die de zorg voor mens, milieu en natuur belangrijk vindt. Daarom lopen we voorop in de overgang naar een groene, duurzame leefomgeving. We werken aan duurzame vormen van energie en een economie die gericht is op hergebruik. En we zijn in onze gemeente actief aan de slag met een klimaatbestendige inrichting van onze omgeving. Met meer groen van kwaliteit en meer verschillende soorten planten en dieren. Dat doen we door te experimenteren en bij alle plannen daar aandacht aan te besteden.

Biodiversiteit

Belangrijk in de zorg voor de natuur is de vergroting van de biodiversiteit: ruimte geven aan meer soorten planten en dieren. Dat betekent letterlijk ruimte zoeken, maar ook onze huidige omgeving nog beter geschikt maken voor verschillende soorten planten en dieren. Daarom doen we het onderhoud van ons openbaar gebied op ecologische principes. We richten ons openbaar gebied in met steeds meer bomen en planten en kiezen voor het groener maken van onze straten en pleinen. Want een groene omgeving stimuleert gezond gedrag en het helpt onze biodiversiteit.
We staan daarom ook open voor plannen van inwoners die hun dorp willen vergroenen. Bijvoorbeeld door samen voedsel te verbouwen, met moestuinen of in een voedselbos. Deze plannen helpen om onze voedselketens te verkleinen en vergroten ook de sociale betrokkenheid in onze dorpen.

In ons landelijk gebied werken we samen met onze partners en grondeigenaren. We zoeken naar kansen om onze groenstructuren te verbinden, onder andere bij de ontwikkeling van ons recreatieve netwerk. En door samen met onze landbouwers te bekijken hoe de biodiversiteit in de landbouw nog een betere plek kan krijgen. In de Waddenzee is de unieke biodiversiteit een van de belangrijkste waarden van het gebied. Daar zetten we ons blijvend voor in.

Opwek van duurzame energie

Het Klimaatakkoord ondersteunen we. We willen stevige bijdrage leveren aan een CO2-neutraal Nederland in 2050. Daarvoor hebben we al stappen gezet, maar moeten we ook nog veel doen. Het stimuleren van de energietransitie – de overstap van fossiele brandstoffen naar volledig duurzame energiebronnen, zoals zonne- en windenergie – is voor ons een belangrijk speerpunt. Draagvlak voor deze verduurzamingsopgave is daarbij enorm belangrijk om de energietransitie uiteindelijk tot een succes te maken. We willen dat het tempo van de energietransitie draagbaar is, maar dat er tegelijk ook voortgang wordt gemaakt. Immers, de aardbevingsproblematiek maakt letterlijk zichtbaar dat we zo snel mogelijk van het aardgas af moeten.

We gaan stap voor stap aan de slag, samen met onze samenleving. Daarbij zoeken we continu naar de goede balans tussen onze verduurzamingsopgaven en het benodigde ruimtegebruik. Bovendien loopt het elektriciteitsnet in Nederland op steeds meer plaatsen tegen zijn grenzen aan. Daar zullen we rekening mee moeten houden bij het formuleren van onze ambities. Wij geven zelf het goede voorbeeld door al onze gebouwen en bedrijfswagens te verduurzamen.

Voor grootschalige opwek van duurzame energie ligt nu het accent bij de Eemshaven, waar de opwek van energie (wind en zon) onderdeel is van de energie-hub. In de Agenda voor de Wadden hebben we het principe van vensters en clusters voor windenergie vastgelegd. Ons windcluster ligt rond de Eemshaven. De rest van de kustlijn houden we vooralsnog vrij van windenergie. En ook in ons landelijk gebied is nu geen ruimte voor grote zonneparken. Maar we realiseren ons dat onze verduurzamingsopgaven ruimte vragen voor duurzame opwek van energie. Met wind- en zonneparken of met nieuwe technieken. Daarom gaan we aan de slag met een visie op de grootschalige opwek van energie. In deze visie brengen we in beeld welke ruimte we willen en kunnen bieden. En welke kaders we daaraan willen meegeven (bijvoorbeeld rond inpassing, koppelkansen en (financiële) participatie) en hoe we willen monitoren en evalueren.

Lokaal verbonden

We stimuleren en ondersteunen inwoners en bedrijven om minder aardgas en aardolie te gebruiken. Besparen is immers stap 1 in de energietransitie. We werken aan een actieve verbinding tussen gemeente, het onderwijs, de plaatselijke ondernemers en de inwoners. Zo kan de transitie leiden tot lokale investeringen en vermindering van de energielasten van de inwoners. En tot een sterkere sociale binding door het ontstaan van energiecoöperaties, die stevig verankerd zijn in de lokale gemeenschappen. Lokale initiatieven rond verduurzaming ondersteunen we.

Warmte

We kiezen voor een gezamenlijke aanpak om alle woningen voor 2035 van het aardgas af te halen. Onze warmtetransitievisie geeft daar richting aan. We werken aan mogelijkheden om de restwarmte van bedrijven in te zetten als alternatieve bron van energie.

Waterstof

Waterstof biedt veel kansen als energiedrager. Wij zetten in op de ontwikkeling van de regio en de Eemshaven in het bijzonder als ‘hydrogen valley’. Daar zijn we al mee aan de slag met de ontwikkeling van de Oostpolder. En in Lauwersoog onderzoeken met onze samenwerkingspartners hoe waterstof kan bijdragen aan het verduurzamen van de visserij en de vissersvloot.

Klimaatbestendig

Aardbevingen en klimaatverandering vormen de schaduwzijde van het gebruik van fossiele brandstoffen zoals aardgas, steenkool en aardolie. Steeds meer hoosbuien en tegelijkertijd toenemende hitte en droogte hebben grote gevolgen voor ons gebied. Bij alle ingrepen in ons openbaar gebied hebben we daarom aandacht voor een goede waterbeheersing. En voor voldoende groen om voor natuurlijke verkoeling te zorgen op hete dagen. Ook in het landelijk gebied zorgen we dat we ‘klimaatadaptief’ zijn, dus dat we voorbereid zijn op het veranderende klimaat. Zodat we bestand zijn tegen perioden met grote neerslag of juist lange droogte. 

Klimaatmitigatie is de volgende stap. Dat zijn oplossingen die moeten helpen om de klimaatverandering tegen te gaan. In het Hogeland geven we de ruimte aan op natuurlijke oplossingen die helpen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Maar ook om de bodem-, lucht- en waterkwaliteit te verbeteren. En het aantal soorten planten en dieren verhogen. We staan open voor pilots die ons op weg helpen om klimaatbestendig te worden!

Circulariteit

Het denken in kringlopen van grondstoffen is een van de pijlers voor het vergroenen van onze economie. Daar zetten we voortdurend op in. We helpen ondernemers om hier stappen in te zetten, delen kennis en verbinden partijen aan elkaar. In de landbouwsector wordt hier al nadrukkelijk over nagedacht. Dat vraagt ook dat in het landelijk gebied voldoende en verschillende soorten bedrijven een plek hebben om kringlopen te kunnen sluiten: bijvoorbeeld tussen veehouderijen en akkerbouwbedrijven.

Hoe gaan we met onze ambitie aan de slag?

We maken onze ambities waar met ontwikkellijn 4 uit het lokaal programmaplan. De uitwerking van de ontwikkellijnen gaat via het ‘Wenkend perspectief’. In een opvolgende versie van deze Omgevingsvisie nemen we deze uitwerking op.

Ontwikkellijn 4. Waterstofeconomie/energietransitie