Toelichting ambitie 2. Levend(ig) Hogeland

Leefbaarheid

De leefbaarheid van de dorpen staat voorop. Maar daarbij kijken we verder dan ieder afzonderlijk dorp. Onze dorpen verrijken elkaar, vullen elkaar aan. Op die basis gaan we door. We bouwen verder op het onderscheid dat in de Woonvisie is gemaakt in regiocentra, centrumdorpen en woondorpen. Maar verbinden ze ook met elkaar. Want geen enkel dorp staat op zichzelf. Vanuit die gedachte kijken we daarom naar netwerken van dorpen.

Dorpsnetwerken

Een netwerk bestaat altijd uit een centrumdorp of regionaal centrum en een verzameling woondorpen. In dit  dorpsnetwerk zijn altijd de basisvoorzieningen aanwezig. In het centrumdorp of regionale centrum concentreren zich ook de aanvullende voorzieningen, zoals een sporthal of bibliotheek. De dorpen in een netwerk zijn zo samen compleet! 

We zetten ons in voor zo goed mogelijke verbindingen binnen een dorpsnetwerk. Zodat de voorzieningen voor iedereen goed bereikbaar zijn en inwoners veilig en vlot op pad kunnen. We zetten in op veilige en voldoende fietsverbindingen tussen de dorpen en zo nodig in de dorpen. We hebben een goede oplaadnetwerk voor fiets en auto, zodat we steeds eenvoudiger ook duurzamer kunnen reizen. En we zetten ons blijvend in voor goede openbaar vervoersverbindingen. En voor andere mogelijkheden van collectief vervoer als deelauto’s of vrijwilligersvervoer om dorpen die bij elkaar betrokken zijn ook letterlijk verbonden te houden.

Verkeersveiligheid

In de dorpen zoeken we ook een goede balans tussen verkeersveiligheid, verblijfskwaliteit en de doorstroming van verkeer. Zeker in dorpen waar de belangrijkste verkeersverbindingen door het centrum van het dorp lopen, vraagt dat aandacht. Het geeft drukte en levendigheid, maar soms ook lastige verkeerssituaties. Zeker ook omdat we een landelijke gemeente zijn met veel landbouwverkeer dat steeds groter wordt en meer ruimte inneemt op de weg binnen en buiten het dorp. Onze inzet is erop gericht om te zorgen voor veilige en aantrekkelijke straten, want juist deze wegen zijn ook ons visitekaartje!

Plannen van gemeente en inwoners

Samen met onze inwoners maken we plannen voor de leefbaarheid in hun dorp: een uitvoeringsagenda die de dorpsvisies vertaalt naar concrete projecten. We verbinden zo thema’s als wonen, zorg, verblijf, onderhoud, sociale kwaliteit, verduurzaming en versterking aan elkaar. Dat helpt om onze blik breed te houden en aan koppelkansen te bouwen. Onze dorpencoördinatoren zijn hierin belangrijk. Zij hebben een belangrijke verbindende rol tussen de gemeente en de dorpen en tussen de dorpen onderling.

Woningvraag

We zien dat Het Hogeland steeds meer in trek raakt als woongemeente. Nieuwe inwoners zijn van harte welkom. Naast de woningvraag van onze eigen inwoners willen we ook ruimte bieden voor de woningvraag uit de regio. Daarvoor richten we onze blik op de dorpen in de nabijheid van Groningen en de dorpen die via het spoor goed en vlot zijn verbonden met de Stad. Want de afgelopen periode heeft ons geleerd dat werkplek en woonplaats niet altijd meer op korte afstand hoeven te liggen. Onze goede spoorverbindingen bieden mogelijkheden om te wonen op een grotere afstand van het werk, maar toch vlot op de plek van bestemming te komen als dat nodig is. We willen een deel van de regionale woningvraag koppelen aan deze stationsdorpen.

We koppelen dus woningbouw aan plekken die goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Dat stimuleert duurzame mobiliteit. En door het grootste deel van de woningvraag te concentreren in deze dorpen, concentreren we ook de vraag naar duurzame energie. 

In alle andere dorpen ligt in het geval van nieuwbouw de nadruk op het bieden van ruimte voor woonconcepten en woningtypen die aanvullend zijn op wat er al is. En die op voldoende draagvlak en behoefte uit het dorp kunnen rekenen. Daarnaast blijven we werken aan de verbetering van de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad. Dat doen we deels als onderdeel van de versterkingsaanpak. Maar in dorpen buiten het aardbevingsgebied werken we daarvoor ook nauw samen met onder andere de woningcorporaties. Want meer nog dan de vraag naar extra woningen, zien we in grote delen van Het Hogeland juist de wens voor meer woningen die aansluiten bij de lokale woningvraag.

Gezond opgroeien en oud worden

Een leven lang gezond kunnen leven in Het Hogeland, daar staan we voor! We zorgen dat onze leefomgeving voldoet aan de milieueisen voor lucht, geur of geluid. We zetten positieve gezondheid centraal bij de ruimtelijke keuzes die we maken. Dat betekent dat we werken aan een omgeving waar het makkelijker is om de gezonde keuze te maken. Bijvoorbeeld door sporten en bewegen te stimuleren en ruimte te geven aan ontmoeting en ontspanning. Daarbij hebben we ook aandacht voor mensen met een beperking. Want iedereen moet mee kunnen doen!

Ontmoeting

We zorgen dat ieder dorp een plek voor ontmoeting heeft, in welke vorm dan ook. Want sociale betrokkenheid is van groot belang voor al onze inwoners. Door onze sportaccommodaties te ontwikkelen tot aantrekkelijke ontmoetingsplekken en uitdagende sport- en beweeglocaties willen we ontmoeten, bewegen en sport nog meer verbinden en ‘gewoon’ maken.

Fietsers en voetgangers op de eerste plaats

Met de inrichting van ons openbaar gebied kijken we steeds hoe we inwoners kunnen verleiden de fiets te pakken of te voet op pad te gaan. Bijvoorbeeld door een aantrekkelijk ommetje. Of omdat de route met de fiets sneller is dan met de auto. We zetten de fietser en de voetganger op 1 bij de inrichting van pleinen en straten. Er moet ruimte zijn voor kinderen om buiten te spelen. In buurten en straten met brede stoepen, toegankelijk groen en weinig auto’s spelen en bewegen kinderen nu eenmaal meer. Bovendien kiezen we steeds vaker en steeds meer voor meer planten in ons openbaar gebied. Want ook een groene omgeving stimuleert beweging en ontmoeting! En het helpt ons bovendien om ons openbaar gebied beter in te richten en aan te passen aan de klimaatverandering.

Hoe gaan we met onze ambitie aan de slag?

We maken onze ambities concreet aan de hand van de volgende ontwikkellijnen die in het lokaal programmaplan zijn vastgelegd. De uitwerking van de ontwikkellijnen vindt plaats via het ‘Wenkend perspectief’. In een opvolgende versie van deze Omgevingsvisie zal deze uitwerking worden verwerkt.

We maken onze ambities waar met de ontwikkellijnen 1, 2, 3, 6 en 7 uit het lokaal programmaplan. De uitwerking van de ontwikkellijnen gaat via het ‘Wenkend perspectief’. In een opvolgende versie van deze Omgevingsvisie nemen we deze uitwerking op.

1. Kennis en innovatie
2. Digitale bereikbaarheid en verbindingen
3. Gebiedsontwikkeling
6. Kwalitatief hoogwaardige leefomgeving
7. Fysieke verbindingen