Toelichting ambitie 1. Pronkjewail Het Hogeland

Beleven staat voorop

Het Hogeland is een landschap met een lange geschiedenis. En die geschiedenis is in onze gemeente nog steeds goed te zien: van de nog relatief jonge zeekleipolders in het noorden met dijken en coupures tot de eeuwenoude wierdendorpen. In de bodem zijn veel sporen van de oudste bewoning terug te vinden. Pieterpad- en Jacobspadwandelaars ervaren deze geschiedenis volop. Onze gemeente is de noordelijkste gemeente van Nederland. Hier zie je ’s nachts nog een prachtige sterrenhemel, omdat donkerte 1 van onze kwaliteiten is. De Waddenzee is UNESCO Werelderfgoed en de blauwe tegenhanger van ons groene land. Wij zijn trots op ons landschap en onze lange geschiedenis, die ook in onze cultuur geworteld is. Onze kwaliteiten en pronkjewailen willen we beter voor het voetlicht brengen. We zetten in op meer mogelijkheden om onze prachtige gemeente te beleven en te ontdekken. Voor onze inwoners allereerst, maar zeker ook voor alle gasten en bezoekers in onze gemeente. Het Hogeland heeft veel te bieden. Daarom werken we langs 2 sporen:

1. Het behouden en beter uitdragen van onze unieke plekken en gebouwen;
2. Het verbeteren en meer herkenbaar maken van onze landschappelijke en cultuurhistorische eigenheid.

1. Behouden en uitdragen

We zijn één gemeente, maar met veel verschillen. Die verschillen mogen er zijn en moeten er zijn. We benutten die verschillen om maatwerk te kunnen bieden in de dorpen en het landelijk gebied en onze diversiteit te kunnen laten zien. Dat maatwerk willen we samen met onze inwoners vormgeven. Dit vanuit de wetenschap dat het algemeen belang het meest gebaat is bij een sterke samenwerking tussen gemeente en dorpen. En vanuit de overtuiging dat het belangrijk is dat inwoners zeggenschap hebben over hun eigen leefomgeving. 

We willen slim omgaan met onze schaarse en kostbare ruimte. We denken multifunctioneel en stimuleren hergebruik van gebouwen en vrijkomende terreinen. We zoeken naar mogelijkheden om leegstaand vastgoed aan te pakken om verpaupering tegen te gaan.

We beschermen onze natuurgebieden, onze rijksbeschermde dorpsgezichten en ons erfgoed, boven en onder de grond. We hebben vele archeologische vindplaatsen. Ook op de bodem van de Waddenzee. Voor onze archeologie hebben we een zorgplicht. We willen dat ook die ondergrondse bewoningssporen goed bewaard blijven. 

Zeker voor erfgoed geldt dat het gebruik ervan belangrijk is voor het behoud ervan. Daarbij denken we in het bijzonder aan ons boeren erfgoed en de vele kerken op Het Hogeland. Allemaal uniek en van waarde, maar het behoud ervan is niet altijd vanzelfsprekend. Door ruimte te bieden aan passende functies, slimme combinaties van functies en vernieuwende (ver)bouw, maken we een duurzame toekomst voor ons erfgoed mogelijk. En nog steeds geldt dat niet altijd alles kan, maar dat er wel veel mogelijkheden zijn. Wij gaan graag in gesprek met iedereen die erfgoed bezit en daar mee aan de slag wil.

2. Verbeteren en herkenbaar maken

We willen onze rijkdom en verschillen beter voor het voetlicht brengen. We zijn gastvrij en staan open voor recreanten en toeristen. Uit onze eigen gemeente, uit de regio en daarbuiten. Daarom geven we ruimte aan plannen die een passende en goede aanvulling zijn op het bestaande aanbod. En die het beleven, verblijven en overnachten in Het Hogeland nog beter mogelijk maken: op het water, op de fiets of te voet. Van routes tot passende attracties die het bestaande aanbod verrijken. We verbinden deze nieuwe initiatieven en onze bestaande parels. Zo ontstaat er een netwerk van plekken en routes die Het Hogeland laten zien en ervaren. Een netwerk dat we ook koppelen aan al het moois buiten onze gemeente en verbinden met trekpleisters buiten onze grenzen. Zo verleiden we bezoekers in onze regio om Het Hogeland te verkennen. We willen samenwerken met Marketing Groningen om de regiomarketing van het gebied te verbeteren. 

We verbinden het netwerk ook met onze groen- en waterstructuren. Op die manier maken we slim gebruik van onze ruimte. En het is bovendien nog eens extra aantrekkelijk voor onze bezoekers en inwoners om in het groen en op of langs het water onze gemeente te ontdekken. Ons recreatieve netwerk en onze water- en groenstructuren laten we samen groeien. Dat heeft niet alleen een recreatieve en natuurlijke meerwaarde, het helpt ook bij de instandhouding ervan. 

Onze ambitie om Het Hogeland meer ‘op de kaart te zetten’ betekent dat we moeten zorgen voor ons landschap, onze dorpen en onze parels. Maar ook dat nieuwe plannen passen bij ons Hogeland. Daarom willen we dat nieuwe plannen aansluiten bij onze landschappelijke, natuurlijke en historische waarden. Zeker aan de randen van de dorpen en in ons landelijk gebied maken we ons hard voor een goede landschappelijke inpassing van nieuwe ontwikkelingen. Daar helpen we initiatiefnemers mee. Plannen voegen zich zo in ons landschap en in onze dorpen en brengen meerwaarde mee voor hun omgeving. Daarnaast durven we ‘buiten de lijnen’ te denken om nieuwe pronkjewailen mogelijk te maken. Als we overtuigd zijn van de ruimtelijke kwaliteit van een plan, hebben we het lef om dat ook te omarmen. Want pronkjewailen ontstaan niet langs de bekende paden. Ze vragen een vernieuwende blik.

Hoe gaan we met onze ambitie aan de slag?

We maken onze ambities waar met de ontwikkellijnen 8. en 9. uit het lokaal programmaplan. De uitwerking van de ontwikkellijnen gaat via het ‘Wenkend perspectief’. In een opvolgende versie van deze Omgevingsvisie nemen we deze uitwerking op.

• 8. Ons cultuurhistorisch landschap, waddenkust en materieel & immaterieel erfgoed.
• 9. Bereikbaarheid, zichtbaarheid en niveau van onze pronkjewailen.