Jaarplan 2025 Eemshaven+

Het programma Eemshaven+ is gericht op de ontwikkeling en uitbreiding van de Eemshaven en de omgeving daaromheen, ruwweg van Oudeschip tot en met Uithuizen en alle kernen en de gebieden daar tussenin. De Eemshaven is een belangrijk noordelijk centrum in de productie van (duurzame) energie en krijgt in de nabije toekomst een belangrijke functie in de waterstofeconomie en de energietransitie van Noord-Nederland. Een belangrijke stap in deze energietransitie en de verduurzaming van de industrie is gezet met de ontwikkeling van de Oostpolder. Maar er komt nog een fors aantal ruimtelijke claims op de haven en de omgeving af waar we rekening mee willen en moeten houden. Dat gaat hand in hand met de verduurzaming van de bestaande bedrijven in de Eemshaven.

De ruimtelijke ontwikkelingen brengen ook sociale ontwikkelingen teweeg. Wij gaan er voor zorgen dat het omliggende gebied zichtbaar meeprofiteert van de economische ontwikkelingen in de haven. Dit gaat zowel op de korte termijn als op de langere termijn positieve effecten opleveren. Voor de korte termijn zetten we via de gebiedsinvesteringen vanuit PAWOZ in op een flink aantal projecten in de kernen. Voor de langere termijn werken we via dorpsplannen en een gebiedsvisie aan het vergroten van de brede welvaart in het programmagebied. Dat borgen we in omgevingsplannen. Met het gebiedsprogramma verbinden we ons langjarig aan deze ontwikkelingen en werken we samen met inwoners, ondernemers en andere partners. Dat doen we integraal en resultaatgericht.

Strategische doelen

Eemshaven (inclusief gebied Oostpolder)

Verdere ontwikkeling van de Eemshaven als (duurzame) energiehub. In 2030 is de Eemshaven de energy-poort van Nederland. In 20250 is de Eemshaven 1 van de energy-poorten van Europa. Dit alles in symbiose met de directe leefomgeving.

Spin-off naar de omgeving / gebied

De ontwikkeling van de haven heeft zichtbaar meer positieve effect op het gebied => brede welvaartsniveau neemt gemiddeld genomen toe.

Gezonde kernen in het gebied

Meer toekomstbestendige, leefbare woonkernen waar de inwoners tevreden en trots op zijn.

Onze strategie

Samenwerking in en met het netwerk (overheden, bewoners, bedrijven, maatschappelijke partners en binnen de gemeentelijke organisatie).

Betere en verbrede vestigingsvoorwaarden voor bedrijven (werkgelegenheid, energie, mobiliteit, duurzaamheid). Steeds de passende schaal en tempo voor de opgave en de potentie van het gebied.

Verdere economische ontwikkeling in het programmagebied

Op de Noordzee geproduceerde windenergie landt aan in de Eemshaven. Dat wordt grootschalig (voorshands 4,7 GW) en zal naar verwachting energie opleveren, oplopend tot 7 Gigawatt. De haven zorgt daarbij voor opwek en meer transport en gebruik van groene stroom. De uitbreiding van de haven met de Oostpolder maakt dit mede mogelijk. Er komt een bedrijventerrein van in totaal 600 ha, met 400 ha voor bedrijven en 200 ha voor een groenblauwe functie. In de haven zelf is ook ruimte voor energie infrastructuur: van Gasunie, TenneT en de aanlanding van wind op zee. Door de uitbreiding met de Oostpolder zal de werkgelegenheid groeien. Dit levert naar verwachting circa 3.000 directe en 9.000 indirecte nieuwe banen op, uiterlijk in 2050.  

We werken actief samen met de bedrijven in de Eemshaven. We ondersteunen ze met verduurzamen in lijn met het klimaatakkoord. Dat wordt zichtbaar in het gebruik van duurzame energie, minder hinder van licht en geluid en het stimuleren van circulair werken. De footprint van de Eemshaven zal daarom in 2050 kleiner zijn.  

Bedrijven in de Eemshaven krijgen een nieuwe rol: het verbeteren van de welvaart in de regio. De gemeente zet proactief in op een bijdrage van bestaande en nieuwe bedrijven aan onze doelen.  

Verbeterde leefbaarheid in het programmagebied

De omgeving gaat profiteren van de groei van de Eemshaven. Zo gaan we ervoor zorgen dat de dorpen en bedrijventerreinen als eerste van het gas af zijn door gebruik van duurzame bronnen uit de Eemshaven. De eventuele komst van een elektrolyzer kan hieraan een enorme impuls geven. De warmte die namelijk vrij komt bij de productie van waterstof kan in potentie ongeveer 200.000 woningen verwarmen. Ook de brede welvaart zal toenemen. De koopkracht verbetert, de scholing wordt meer gericht en er is meer werk en ruimte voor innovatie. We werken samen met bewoners van de omliggende dorpen om de leefomgeving te verbeteren.

De spin-off wordt ook zichtbaar op milieuthema’s: meer biodiversiteit, minder licht- en geluidshinder en een betere waterkwaliteit. We verbeteren daarbij ook de vormgeving van het landschap en de ruimtelijke structuren in de kernen en het buitengebied. We zetten in op meer ruimte voor recreatie in combinatie met andere functies. We maken gebruik van compensatie voor grote landschappelijke ingrepen. Hiermee verbetert de toeristische infrastructuur en wordt het culturele landschap versterkt.

We streven ernaar dat minimaal 25 procent van de toekomstige werknemers in de Eemshaven in onze eigen gemeente gaat wonen. We houden rekening met 10 procent bij de ruimtelijke planvorming binnen het programmagebied. Dat betekent een investering in woningbouw: 1200 nieuwe woningen in 2025.

Ook is er meer ruimte voor het MKB, deels toeleverend aan nieuwe bedrijven in de Eemshaven/Oostpolder. De kwaliteit van bedrijventerreinen verbeteren we ook.

Gezonde kernen in het gebied

Inwoners hebben een belangrijke stem in veranderingen in hun woonomgeving. De PAWOZ-projecten laten zien dat inwoners veel ideeën hebben over verbeteringen in hun eigen dorp. Zo zorgen we ervoor dat voorzieningen als winkels, scholen, sport, zorg, verenigingen en recreatie blijven en worden verbeterd. De gemeente zelf werkt aan aantrekkelijke centra in de kernen. Nieuwe woningbouw hoort daar ook bij, voor verschillende doelgroepen. Voor de toekomstige tijdelijke werknemers van de Eemshaven komt centrale huisvesting.

Een belangrijk element in de toekomstige ontwikkelingen is de actieve betrokkenheid van de bewoners in het gebied. Menig dorp had al een dorpsvisie. Die gaan we samen met de bewoners actualiseren. Dat doen we door de PAWOZ-projecten en nieuwe voorstellen van inwoners op te nemen. Deze vernieuwde dorpsplannen worden onderdeel van nog op te stellen ruimtelijke plannen. De vraag’ vanuit de bewoners en het ‘aanbod’ vanuit de gemeente gaan we samenbrengen in concrete meerjaren-uitvoeringsprogramma’s per dorp en voor het gebied als geheel. Daar komt een planning en bekostiging bij. Dat biedt bewoners en bestuur langjarig houvast en vormt de basis voor een gedeeld gekozen ontwikkeling met breed draagvlak waar inwoners trots op zijn.

In 2024 is er veel geïnvesteerd in de opbouw van het programma en het afronden van de grote lopende trajecten, zoals het provinciaal inpassingsplan Oostpolder, bestemmingsplan Eemshaven, voortraject gebiedsinvesteringen Programma Aanlanding Wind op Zee. Voor 2025 hebben we een fors aantal geformuleerde operationele doelen verder aangescherpt om onze ambities te realiseren.  

Doelen voor de Eemshaven

1. De Eemshaven is ontwikkeld als (duurzame) energiehub in symbiose met de directe leefomgeving
2. In 2040 is de uitbreiding van de Eemshaven met de Oostpolder in exploitatie
3. De gemeente heeft regie op RO-trajecten

Doelen spin-off naar omgeving

1. De werkgelegenheid in de Eemshaven is door de uitbreiding met de Oostpolder gegroeid
2. Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is beter gepositioneerd
3. De kwaliteit van het milieu is verbeterd
4. Er zijn nieuwe opleidingen die aansluiten op de werkgelegenheid in het programmagebied
5. De energie infrastructuur in het programmagebied is op orde
6. De fysieke en sociale infrastructuur in en voor het programmagebied is op orde

Doelen voor gezonde kernen

1. De inwoners in het programmagebied zijn tevreden over en trots op hun woonomgeving
2. Er is minder vergrijzing onder de inwoners van het programmagebied
3. Economische ontwikkelingen in de regio komen ten goede aan de huidige inwoners
4. Elk dorp in het programmagebied heeft een dorpsplan   
5. Er is extra ruimte in de kernen voor huisvesting van gewenste doelgroepen

Algemeen

• Toename inkomens
• Groei winkels en voorzieningen
• Voldoende publieke voorzieningen
• Nieuwe ontsluitingswegen
• Nieuwe inwoners
• Nieuwe huizen
• Duurzame bedrijven
• Transponders op windmolens
• Groen en water als afscheiding tussen bedrijfsgebied en woongebied/landschap
• Tjariet op plek overlaadstation
• Recreëren op de Groote Tjariet
• Woningen van het gas af
• Geïsoleerde huizen

Eemshaven

• Energyhub in NL
• Duurzame bedrijven
• Productie waterstof
• Restwarmte naar omgeving
• Campus
• Huisvesting tijdelijke werknemers

Wij werken doelmatig en doelgericht. Er is een organisatie die het programma meerjarig kan uitvoeren en die handelt volgens de vastgestelde uitgangspunten die we hanteren voor goed projectmatig en programmatische werken. In 2025 zijn er ook inspanningen die buiten de directe uitvoering van projecten vallen. Hierop ligt onze focus: 

1. we verbeteren de digitale samenwerking en kennisdeling met samenwerkingspartners
2. we houden de bemensing van het programma op orde
3. we brengen externe financieringsbronnen in beeld en doen aanvragen. In 2025 minimaal 3
4. we publiceren regelmatig voortgangsrapportages
5. we maken een participatieplan voor een optimale inzet van participatiekanalen
6. we hebben alle stakeholders in kaart en passen actief stakeholdermanagement toe via een digitaal systeem
7. bedrijfsbezoeken en bezoeken van groepen gaan we strategisch inzetten
8. we maken een korte en lange termijnplan voor bedrijfsbezoeken en te ontvangen groepen wanneer zij kunnen bijdragen aan de ambities van het programma
9. wij profileren ons in de regio door pro actieve berichtgeving
10. wij maken een plan om de participatiedruk voor onze inwoners tot een minimum te beperken
11. wij maken een campagne voor lobby (inclusief thema’s), positiebelang en een lobbystrategie
12. we verbeteren de vormgeving van onze in- en externe communicatiemiddelen
13. we maken een nieuwe website voor het programma

Eemshaven

• We hebben een plan voor lobby en onderwerpen en weten we aan welke tafels we ons geluid willen laten horen. Daarnaast onderzoeken we met HyNorth of en hoe er een waterstoftankstation in de Eemshaven kan komen
• We weten hoe restwarmte van bestaande bedrijven kan worden gebruikt
• We weten wat de vraag naar water in het gebied is en hoe we kunnen voorsorteren op oplossingen
• We hebben bepaald hoe de gemeente bestaande bedrijven kan ondersteunen in verduurzaming. Dit wordt een gespreksonderwerp voor bedrijfsbezoeken
• We weten hoe de gemeente circulair werken kan stimuleren. Daarbij houden we ons aan landelijke regelgeving
• Er is een strategisch plan voor gemeentelijke ondersteuning bij de geleidelijke afbouw van opwek via fossiele brandstoffen

Oostpolder

• De planvormingsfase Oostpolder is afgerond. Er is een nieuwe organisatievorm voor de ontwerpfase. Het ontwerp van het uitgeefbare terrein is voorbereid
• Er ligt een exploitatie- en acquisitieplan
• Het bestemmingsplan voor de Eemshaven is vastgesteld
• We hebben ruimte gecreëerd voor de opvang van tijdelijke werknemers
• We hebben passend beleid voor het beperken van overlast tijdens de bouw
• Het ontwerp voor de groenblauwe zone is klaar
• De civieltechnische uitwerking voor het bedrijventerrein in de Oostpolder is klaar

Regie

• We voeren regie op RO trajecten via vergunningstrajecten en bestemmingsplantrajecten
• De ruimtelijke claims voor Eemshaven en Oostpolder zijn bekend

Werkgelegenheid

• Wij werken mee aan de acquisitiestrategie van de provincie Groningen en de NOM omdat wij minimaal 3000 nieuwe directe en indirecte banen willen realiseren in de Eemshaven
• We weten bij welke dorpen bedrijventerreinen uitgebreid en geherpositioneerd kunnen worden zodat ze toeleverend kunnen zijn aan de bedrijven in de Eemshaven/Oostpolder
• We hebben een plan voor nieuwe woningen voor nieuwe medewerkers van de Eemshaven

MKB

• Wij weten in 2025 wat de uitbreidingsbehoefte is van het MKB
• We weten welke MKB terreinen verbeterd moeten worden en hoe
• We kennen de behoefte aan gemeentelijke ondersteuning bij het MKB

Milieu

• Wij maken een projectopzet voor het saneren van lichthinder. Dat willen wij in 2026 realiseren
• Er is een plan van aanpak voor de Groote Tjariet, in samenwerking met de provincie, NMF en het waterschap
• Er is een plan van aanpak voor de bodemsanering van het overslagstation in Roodeschool
• Er is een uitvoeringsplan voor de isolatie van 134 woningen binnen de 60 dB contour; deze woningen krijgen geluidsisolatie en gaan van het gas af
• Er is een plan voor het verbeteren van het oppervlaktewater en de biodiversiteit

Opleidingen

• We maken een plan van aanpak voor de realisatie van een H2Experience center of HyHub (baanbreker) in of rondom de Eemshaven gericht op thema’s zoals onderwijs, arbeidsmarkt, (natuur) beleving en innovatie
• We werken het plan van HyNorth uit om waterstof op de kaart te zetten: baanbreker waterstof NPG
• Wij zetten in op de realisatie van een onderwijscampus voor gericht onderwijs in Noord Groningen

Energie-infrastructuur

• Er ligt een ontwerp voor de inpassing van de benodigde infrastructuur voor PAWOZ, Gasunie en TenneT
• We kennen de eisen voor het veilig stellen van ruimtes voor water en elektriciteit
• Wij kennen de vernieuwingsplannen van Enexis en Waterleiding Maatschappij Groningen zodat wij daarmee rekening kunnen houden in ruimtelijke planvorming binnen het programmagebied

Fysieke infrastructuur

• Wij voeren een analyse uit zodat wij weten wat er nodig is om de openbare infrastructuur te verbeteren
• Wij werken samen met het ministerie aan verdere plannen voor de verbreding
  van de N33.
• We dringen bij de provincie aan op verdubbeling van de N46
• We maken een landschappelijk inpasbaar plan voor de verbreding van de Groote Tjariet
• Via PAWOZ-projecten breiden we voetpaden en fietsroutes uit
• We maken een plan voor de realisatie van een gezondheidsplein in Uithuizermeeden
• Wij maken een plan van aanpak om de knelpunten van afvalwater in de Eemshaven en omgeving op te lossen

Tevreden inwoners

• Wij praten met inwoners en stakeholders in het programmagebied over kansen en ontwikkelmogelijkheden
• De dorpsplannen in het ontwikkelgebied zijn klaar
• We werken 30 projecten uit met inwoners van de kernen
• Alle 60 PAWOZ-plannen worden voorbereid, aanbesteed en zo mogelijk al uitgevoerd (in de bijlage vindt u de PAWOZ-projecten)
• Er is een plan van aanpak voor het upgraden van het woningbestand
• Twee cultuurhistorische projecten zijn via de PAWOZ-gelden gerealiseerd: een nieuwe vijzel voor de molen Goliath en het herstel van de grachten en waterhuishouding van de Menkemaborg

Minder vergrijzing en extra ruimte voor doelgroepen

• Wij weten welke locaties in het programmagebied geschikt zijn voor nieuwe woningbouw
• Wij brengen de gewenste doelgroepen en de wensen voor nieuwe woningen in beeld
• Wij gaan in gesprek met woningbouwcorporaties voor tijdige ontwikkeling van sociale huurwoningen
• Wij maken een plan van aanpak voor locaties voor tijdelijke huisvesting van werknemers
• Wij bereiden nieuwe woningbouw voor zodat minimaal 10 procent van de nieuwe werknemers van de Eemshaven in de gemeente kan komen wonen
• Er is een plan voor nieuwe woningbouw in Het Hogeland:
  • 2050 toename woningvoorraad met 25 procent
  • 1.200 nieuwe woningen voor permanente bewoning
  • meer diversiteit in woningen

Economische ontwikkelingen ten goede aan de huidige inwoners

• Wij maken een plan zodat bedrijven concreet gaan bijdragen aan de welvaart in de regio
• In onze acquisitiestrategie is de investering in de omgeving een onderdeel
• In onze contacten met bedrijven in de Eemshaven sturen wij op pro actieve bijdragen van bedrijven aan de welvaart in de regio
• Wij maken de best practices van bedrijven aan de omgeving bekend

Dorpsplannen

• Wij verankeren de dorpsplannen in omgevingsplannen en die leggen we ter besluitvorming voor aan de gemeenteraad
• Wij maken een strategische grondanalyse waarin belangrijke grondposities staan beschreven voor wonen, werken en recreëren
• Wij stellen wijkuitvoeringsplannen op voor de warmtetransitie

In voorbereiding en uitvoering

Aan het eind van het jaar 2023 werd de gemeente verrast met het aanbod van het Rijk om 35 miljoen euro beschikbaar te stellen voor dorpen in Hogeland; 35 miljoen omdat wind op zee gaat aanlanden in de Eemshaven. Ruim een jaar lang maakten de dorpen tussen Oudeschip en Uithuizen plannen. Waren er gesprekken met de gemeente over de haalbare en nog niet haalbare plannen. Werd er uiteindelijk een lijst van uitvoerbaar lijkende projecten opgesteld. In 2024 is ook het financiële systeem ontworpen voor het kunnen aanvragen van subsidies, voor het bijhouden van dossiers en het uitbetalen van vrijwilligers. Ten slotte werd ook de projectorganisatie tijdelijk uitgebreid met projectleiders die ervoor gaan zorgen dat de gemeente binnen 3 jaar 35 miljoen aan projecten heeft aanbesteed.

Ook de uitvoering van projecten is gestart. Daarbij is het ene plan sneller zichtbaar dan het andere. Zo heeft SV de Heracliden het ontwerp voor het kunstgrasveld klaar en kan begin 2025 de schop al de grond in. Oldenzijl wilde hun kerk en kerkhof overdragen aan Stichting De Groninger Kerken en heeft dat inmiddels gedaan. Roodeschool kreeg eindelijk de lang gewenste honden uitlaatplek voor loslopende honden. Oosternieland doet met smileyborden eindelijk aan snelheidsregulering. 
Het werk voor veel andere projecten is op dit moment nog niet concreet zichtbaar. Zoals voor de isolatie van woningen in Oudeschip bijvoorbeeld. De animo is groot en minimaal 90 procent van de woningeigenaren heeft zich aangemeld. Nu wordt gewerkt aan het plan van aanpak, de oprichting van een projectorganisatie en de ontwikkeling van een volgsysteem waar elke inwoner precies kan zien wanneer zijn of haar huis aan de beurt is en wat er al aan voorwerk is gedaan. Ook de aanbesteding van dit gigantische project is in voorbereiding. Voordat dat type projecten inzichtelijk worden, zijn we maanden verder. Jaren soms. En dat geldt voor meer projecten. Toch verwachten we in 2025 weer een groot aantal resultaten te kunnen laten zien. Hier geven we en overzicht van de PAWOZ-plannen; plannen die dorpsinwoners zelf hebben bedacht.

PAWOZ-plannen Roodeschool

• Verkeersveiliger maken Hooilandseweg
• Dorpsommetjes voor wandelen en fietsen
• Voorbereiding sanering aardgascondensaat overlaadstation (onderdeel van vaarweg naar op te waarderen Groote Tjariet)
• Verkenning rondweg ter ontlasting van Hooilandseweg
• Recreatieve buitenruimte aan Bauwemalaan (plan Coolman)
• Voedselbos aanleggen
• Hondenuitlaatplaats aanleggen

PAWOZ-plannen Oudeschip

• Geluidsisolatie ca. 120 woningen
• Verduurzamen woningen in combinatie met en als ‘plus’ op geluidsisolatie
• Aeilsgat opwaarderen (samenloop met TenneT natuurcompensatieproject)
• Bomen en heggen tegen lichthinder van Eemshaven
• Extra straatverlichting voor openbare veiligheid
• Vaarweg naar de op te waarderen Grote Tjariet
• Schommel bijplaatsen in speeltuin
• Geluiddemping op gevels boerenschuren

PAWOZ-plannen Uithuizermeeden

• Verbreden fietspad Berend Haikesweg
• Wandelroute “Rondje Meijsterbos”
• Kunstgrasveld Heracliden
• Herstel vijver “’t Kolkje”
• Herstel fontein in vijver nabij Guldenakker
• Fietsenrekken herplaatsen op Johan van Veenplein
• Trailerhelling met steiger en parkeerplaatsen nabij waterzuivering

PAWOZ-plannen Oosteinde

• Schelpenpad Greededwarsweg
• Entree dorp verfraaien met o.a. kunstwerk
• Grasbetonkeien langs Radsweg-Greedeweg
• Vaarweg naar de op te waarderen Groote Tjariet

PAWOZ-plannen Oosternieland

• Fietspad naar Uithuizermeeden
• Herplaatsen historische lantaarnpalen
• Haventje met kanosteiger
• Vernieuwen speeltuin
• Parkeerplaatsen nabij dorpshuis
• Verkeersremmende smileyborden

PAWOZ-plannen Heuvelderij

• Verharden gezamenlijk toegangspad van meerdere woningen
• Verkeersbord voor doodlopende weg
• Vernieuwde straatnaamborden en aanduiding huisnummering
• Geluidsisolatie ca. 15 woningen
• Verduurzamen woningen in combinatie met en als ‘plus’ op geluidsisolatie

PAWOZ-plannen Oldenzijl

• kast riool verplaatsen

PAWOZ-plannen molen Goliath

• nieuwe vijzel
• aanpak toegangsweg

Menkemaborg

• herstel grachten en waterhuishouding

Inclusie

Inclusie is een uitgangspunt bij alle uitvoeringsprojecten aan openbare infra. Daarom komt bij elk project een plan voor toegankelijke voorzieningen.

Woningenbestand

Er komt een Plan van Aanpak om het woningenbestand (oud en nieuwbouw) ‘bij de tijd’ te brengen. Dat gebeurt in samenhang met het programma Wonen en de teams Aardbevingen en Economie & Energie. Nij Begun financiert mee.

Sociaal en fysiek

Bij ruimtelijke plannen voor de drie grootste kernen, Uithuizen, Uithuizermeeden en Roodeschool worden het Sociaal en Fysieke domein integraal betrokken. Dat geldt ook voor het gebied van Eemshaven+ als geheel. Zo worden alle benodigde fysieke voorzieningen behouden en verbeterd.

Goliath en Menkemaborg

Een deel van de PAWOZ-gelden wordt besteed aan het behoud en verbetering van belangrijke cultuurhistorische objecten in Het Hogeland. Dat ziet u aan de projecten voor de molen Goliath en de Menkemaborg.

Het is het jaar 2050. We zien een krachtige Eemshaven. Een spil in de energietransitie voor Noord-Nederland en een nationale en internationale energiebron. Met de uitbreiding van de Oostpolder is de Eemshaven een centraal punt in het energienetwerk van de toekomst geworden. De milieubelasting van de bedrijven is door verduurzamingsmaatregelen fors teruggedrongen. Daarmee is ook de overlast minder groot als aan het begin van deze eeuw.

De laatste windmolens op land zijn recentelijk geamoveerd. Dat heeft de blik op de horizon verruimt, ook omdat het geluid van molenwieken is verdwenen. Wind wordt tegenwoordig alleen nog maar geoogst op de Noordzee, ver van de kust buiten het zicht van de bewoners. Daar wordt ook de waterstof geproduceerd, die inmiddels het gebruik van alle fossiele brandstoffen heeft verdrongen. Het gebruik van restwarmte heeft de Eemshaven én de omliggende kernen duurzamer gemaakt. We zijn blij dat we zien hoe het omliggende gebied heeft meegeprofiteerd. De dorpen rondom de Eemshaven zijn van het gas af. Als eerste dorpen in Nederland. De huizen zijn optimaal geïsoleerd en energierekeningen zijn fors gedaald. Dat konden we mogelijk maken doordat we duurzame elektriciteit en waterstof aan land brachten. Zo werden Oudeschip en Roodschool voorbeelddorpen voor de rest van Nederland. Er kwam ook een nieuw recreatiegebied; op de Groote Tjariet bij Oudeschip varen inmiddels bootjes. 
We zien om ons heen wat er gebeurt als je oog hebt voor het landschap. De zone tussen de Eemshaven en Oudeschip is geworden zoals we wilden. Er is groen en er is water, als natuurlijke overlap van bedrijvigheid naar wonen. De Oostpolder is een spraakmakend en duurzaam bedrijventerrein met een goeie mix van bedrijvigheid geworden. Met bedrijven die elkaar versterken. Omdat ze onderling (energie)stromen uitwisselen en dat ook naar de omgeving doen.

De enorme groei van de opwek van duurzame energie in Nederland heeft ons vernieuwing gebracht. We hebben bestaande bedrijventerreinen vernieuwd en verduurzaamd. Hiermee is ruimte ontstaan voor kleinschalige bedrijvigheid gericht op innovatieve toepassingen in onze energiesystemen. En dat allemaal in een mooiere en aangenamere omgeving. Dat was de bedoeling en dat is het geworden.

De uitbreiding van de Eemshaven in de Oostpolder is een gouden greep gebleken. De grote bedrijven die zich daar gevestigd hebben, brachten een enorme dynamiek met zich mee. De duizenden nieuwe werknemers hebben de economie van het gebied blijvend veranderd. Het gemiddelde inkomen in het gebied groeide fors en zo konden winkels en ondernemingen in het gebied blijven bestaan. De bevolking is qua omvang gegroeid. Daarom zijn er nog steeds publieke voorzieningen. De noodzakelijk gebleken uitbreidingen van dorpen zijn landschappelijk op een goede manier ingepast. Ook de doorgevoerde herschikking van bedrijventerreinen en nieuwe ontsluitingswegen hebben een goede invloed gehad op de verkeersveiligheid en ook op de bereikbaarheid van zowel de woongebieden als de veel levendiger geworden dorpskernen. Hier hebben we het voor gedaan.